Cantate Verloren zoon

Wat
In september 2016 brengen wij, van de stichting Anisymuz, opnieuw een cantate, deze keer op de parabel van de verloren zoon. Andries Govaart schreef aan de hand van dit verhaal een libretto. Alfons van der Mullen componeerde op zijn teksten nieuwe symfonische muziek. Opnieuw hebben we de dirigent Marijn Slappendel bereid gevonden het werk uit te voeren. Het succes van de vorige cantate heeft bovendien opgeleverd dat een grote hoeveelheid musici en koorzangers graag een nieuw project met ons wil aangaan.

Wanneer
Wij houden de audities in de week van 9 mei. De koorrepetities van verloren zoon starten in de week van 16/5. De week daarna beginnen de orkestrepetities. De dag in de week van zowel koor- als orkestrepetitie kiezen we nadat de deelnemers de datumprikker hebben opgestuurd. Aan amateur muzikanten wordt een bijdrage gevraagd (event. naar draagkracht). Zie hiervoor de pagina “Verloren zoon: meedoen”. Buiten de repetitiemomenten zal de componist zich met individuele coaching bemoeien.

De vier uitvoeringen
zaterdag avond 24 september om 20:00 uur in de Grote of Barbarakerk te Culemborg (Grote Kerkstraat 4, 4101 CB),
vrijdag avond 30/9 om 20:00 uur in de Grote kerk te Zwolle (Grote Markt 18, 8011 LW) en
vrijdag avond 7 oktober om 20:00 uur in de Geertekerk te Utrecht (Geertekerkhof 23, 3511 XC).
Op zondag ochtend 25/9 is er een besloten uitvoering.

Korte inhoud van het verhaal en een fragment van het libretto

Dit huis met jullie samen is me te af, doodstil; we zijn hier vastgelopen, hier word ik koud en kil. Hier zal ik nooit ontdekken wat mijn bestemming is Kom, geef mij wat mij toekomt, Ik wil mijn erfenis. Andries Govaart: libretto

Het libretto is gebaseerd op de parabel van de verloren zoon. (Lucas 15: 11-32). Een parabel is een korte vertelling genomen uit het leven van alle dag. Jezus gebruikt deze gelijkenissen om zijn goede boodschap duidelijk te maken. Déze parabel is een herkenbaar familiedrama. Het jongste kind heeft het thuis wel gezien en trekt met zijn deel van erfenis de wijde wereld in. Na tegenslag en verval keert hij terug naar huis. Zijn vader ontvangt hem met open armen. Zijn oudere broer is daar verontwaardig over. De context van de parabel: Jezus trekt op met collaborateurs en tuig. Vrome en nette mensen zijn daar verontwaardigd over. Jezus reageert met deze parabel. Vooraf gaat het zinnetje: er is grote vreugde in de hemel om iedere zondaar die zich bekeert. Een familiedrama dus? Nee, het is meer dan dat. Wij, mensen, hebben de vrijheid onze eigen gang te gaan. We kunnen een doodlopende weg inslaan, vastlopen en op onze schreden terugkeren. De Eeuwige blijft naar ons verlangen, wacht ons op en ontvangt ons. Hij breekt de communicatie niet af. Deze houding van barmhartigheid roept bij anderen irritatie en afweer op. De zonde tegen de hemel en tegen de Vader, zoals dat in de parabel wordt genoemd, is dat we de relatie afbreken. Maar ook daar kunnen we op terugkomen.

Relatie tussen de personages en de instrumentele bezetting in de cantate

Plattegrond en mise en scene

In totaal zijn er 22 delen die door afwisseling in bezetting en verbeelding sterk van elkaar verschillen. Zo zijn er: -4 tutti delen voor gemengd koor begeleid door het orkest (proloog, epiloog en twee koralen): deze becommentariëren de gebeurtenissen   (zie in de grafische weergave bij A),
-5 delen voor spreekstem, kinderkoor, klarinet en piano (zie bij B). Deze beschrijven de handeling, maar wel gezien vanuit de hemel/de engelenwereld. Dit is een moderne vorm van het oude, vertellende recitatief.
-3 delen voor bariton en orkest vormen de vader en zijn barmhartigheid (zie bij C),
-3 delen voor mannenkoor en orkest: deze stellen de oudste zoon en zijn plichtmatige strengheid voor (zie rechter helft van A),
-4 orkestrale tussendelen (zie bij D) om de sfeer te tekenen of een scènewisseling op te vangen.
-3 delen voor tenor solo (de jongste zoon, de losbol). Deze zanger loopt tijdens de cantate vanaf het podium (zie bij E) langzaam met de klok mee om het publiek. Zo begeeft hij zich in den vreemde. Achter het publiek voegt hij zich even bij een groep van drie vrouwenstemmen met viool en trompet. Ze stellen voor: stadse verleidingen ver van huis. Het traject van de jongste zoon loopt via de cijfers 1 t/m 5. Bij 5 zal de vader zijn

Marijn Slappendel, dirigent

jongste zoon weer omhelzen. Door deze lichte enscenering (de gang van de zanger van het orkest bij E naar achter in de zaal: F) zal bij het publiek het idee van een verre reis, van verloren zijn en verwijdering goed voelbaar maken.

58 Uitvoerenden
De cantate verloren zoon wordt uitgevoerd door een ad hoc koor van 26 zangers. Er is een kamerorkest van 10 profs, een kinderkoor (7 kinderen), een trompettist, een pianist en een tenor- en bariton zangsolist. Tel daarbij dirigent, de dirigent van het kinderkoor, de tekstschrijver en componist dan wordt de cantate een geheel van 40 amateur- en 18 profmuzikanten: dat is 58 uitvoerenden.

Muzikale figuranten
kinderkoor	7		1ste klarinet	1
gemengd koor	26		gitaar	1
fluit	1		tenor solist	1
hobo	1		bariton solist	1
2de klarinet	1		strijkers: 1eVi, 2eVi, Alt, Vcl, Cbs	10
fagot	1		dirigent	1
trompet	1		dirigent kinderkoor	1
piano	1		componist	1
altviool	1		librettist	1
Totaal aantal amateurs: 40			Totaal aantal professionals: 18
Totaal aantal personen: 58

Studiegroepen
De bovengenoemde scenes worden dus door verschillende groepen musici uitgevoerd. Deze groepen studeren afzonderlijk van elkaar. Op de studiedag van zaterdag 17 september en op de generale van woensdag 21 september worden de delen aan elkaar gevoegd. Er is een professioneel strijkorkest dat zich pas in de laatste maand bij het geheel voegt. De groep is goed op elkaar ingespeeld en bekend met modernere muziek waardoor repetitietijd wordt gespaard. Muzikanten en zangers die bij studie thuis of tijdens de repetitie problemen tegenkomen worden persoonlijk gecoacht door de componist.

Werkwijze

Marnix van den Berg, klarinettist

De zelfstandigheid van de muzikanten en vooral van de koorzangers is belangrijk. Het betreft immers een kort project van volledig nieuwe muziek en een kwalitatief eindresultaat. Er wordt verwacht dat men op repetities altijd aanwezig is. Mocht dat onverhoopt eens niet lukken dan bezoekt de componist de leden thuis om te coachen. Dit kan ook wanneer er op de repetities zaken niet haalbaar blijken. Van de muzikanten wordt verwacht dat ze thuis a.d.h.v. bladmuziek en mp3 klankbestanden hun partijen goed voorbereiden. Bladmuziek en klankbestanden zijn vrijelijk te downloaden via de website. Op de repetities besteed de dirigent eerder aandacht aan de klankkwaliteit dan dat hij zorgt dat de juiste noten worden gezongen/gespeeld.

Verschillende muziekverenigingen bijeen werken samen aan een totaal-project

Erik Janse, tenor

Gezien ons eerdere project zullen zangers van de volgende vier verenigingen zich opnieuw melden om mee te werken aan deze cantate: de Barbara cantorij, Marcantus vocaal ensemble, het Culemborgs kamerkoor. Ook zullen leden van het (voorheen) Culemborgse cantate orkest en leden van de harmonievereniging Pieter Aafjes mee doen. Het kinderkoor van de stichting SMEC (Stichting Muzikale Educatie Culemborg) zal meewerken. En verder hebben personen met enige muzikale bekendheid hun medewerking toegezegd: de zangers Erik Janse en Bas van Kuilenburg en de dirigent/organist Marijn Slappendel.

Samenwerking tussen drie stichtingen
In dit project werken drie stichtingen samen: de Roos van Culemborg, SMEC (boven genoemd) en ondergetekende Stichting Anisymuz. Het geheel zal uiteraard gedragen worden door Stichting Anisymuz maar De Roos zal in september rond onze verloren zoon concerten enige nevenactiviteiten ontwikkelen (zie verder).

Nevenactiviteiten rond de cantate
De stichting De Roos heeft het voornemen om:
– een lunchmaaltijd te organiseren (restaurant het Kasteeltje) tijdens welke de componist  een uiteenzetting geeft over hoe hij alle muzikale en inhoudelijke  gegevens tot een eenheid heeft gesmeed en over de noodzaak van een muzikale structuur bij zo’n groot werk.
– Er komt een kunsthistorisch lezing over de verbeelding van het thema in de schilderkunst. – Ook zal de theoloog Henri Veldhuis worden aangezocht om een lezing te geven over de verschillende duidingen van de parabel, hoe deze kan worden vergeleken met de andere parabels van het Nieuwe Testament en of er een historische of inhoudelijk relatie is met de Boeddhistische versie van dit thema (Lotus Sutra, hfdst 4).
– Henri Nouwen (Canada) schreef een populair boek over de verloren zoon. Zijn Nederlandse broer geeft geregeld lezingen over dit boek. Hij zal hiervoor aangezocht worden.
– Librettist en componist zullen tijdens het Culemborg Vrijstad festival op het plein voor de bibliotheek een voordracht geven over hoe ze met geven en nemen samenwerkten tot een artistiek geheel kwamen. -etcetera.

Bezoekersaantallen
Vorige jaar hebben we veel waardering van het publiek en veel aandacht in de media gekregen. Veel mensen zijn daarom nieuwsgierig naar ons volgende project. Ook de verschillende nevenactiviteiten die De Roos zal ontwikkelen zullen het publiek lokken naar onze uitvoeringen. Vorig jaar kregen we veel support van zaalbeheerders/gemeenschappen buiten Culemborg: de

24 april 2015, uitvoering van de Jona-cantate in de Grote Barbarakerk te Culemborg met het engelenkoor in het wit.

Geertekerk te Utrecht, de Torenpleinkerk te Vleuten, de Heilig Hartkerk te Boxtel. Ook de PKN kerk te Den Bosch was erg geÏnteresseerd in onze Jona-cantate. Wij willen deze bestuurders ook nu interesseren voor onze verloren zoon. In Culemborg verwachten we een bezoekersaantal van 220 personen. Bij de andere uitvoeringen verwachten we een aantal van rond de 130 bezoekers. Zo verwachten wij een

totaal van 610 luisteraars te bereiken. Samen met 49 muzikanten en 7 vrijwilligers wordt dat een totaal van 666 personen.

Link naar de kunstenaars
Dirigent Marijn Slappendel: http://www.marijnslappendel.nl.
Librettist (Andries Govaart): www.anderszins.eu
Tenor solist Erik Janse: http://www.erikjanse.nl.
Bariton solist Bas Kuijlenburg: http://www.baskuijlenburg.nl.

Het kinderkoor van stichting SMEC (Hein Franssen)

Klarinet solist Marnix van den Berg: http://www.adhocorkest.nl/etra-s/marnix-van-den-berg-klarinet.
SMEC: http://www.muziekeducatieculemborg.nl (dirigent Hein Franssen: http://www.heinfranssen.nl).
Componist Alfons van der Mullen: http://www.alfonsvandermullen.nl

Link naar onze projecten: http://www.denieuwecantate.nl. Op deze site zijn inhoudelijke motivatie, organisatie structuur, partituren en zelfs klinkende klankvoorbeelden van het vorige project te vinden. U kunt hier een klankbeeld krijgen van eerdere muziek. Van de verloren zoon moet nog alles vormgegeven worden. T.a.v. de te beluisteren muziekbestanden: terwijl de muziek klinkt, zijn partituren mee te lezen als ook te downloaden via pdf bestanden. U wordt echter verzocht door de synthesizer klanken heen te luisteren.
Link naar de componist: http://www.alfonsvandermullen.wordpress.com/lijst-van-composities/

1 mei 2015, de Jona cantate in de Geertekerk te Utrecht : wachten op de opkomst van de dirigent.

Stuur voor eventuele vragen s.v.p. een email naar: heleenvdvlugt@hotmail.com

Vriendelijk groeten

Namens de Stichting Anisymuz
Heleen van der Vlugt,
Zaagmolenstraat 9, 4103 XW, Culemborg.
denieuwecantate@gmail.com.
Projectmanager, Telefoon: 06.8610.4293